Στράτων

I

Όνομα ιστορικών προσώπων.

1. Αρχαίος φιλόσοφος από τη Λάμψακο, γιος του Αρκεσίλαου, που άκμασε κατά τον 3o αι. π.Χ. Ο Σ. επιδόθηκε, παράλληλα με τη φιλοσοφία, και με τη μελέτη της φυσικής. Ο Σ. ήταν μαθητής του φιλόσοφου Θεόφραστου, τον οποίο διαδέχτηκε το 287 π.Χ. στη διεύθυνση του Λυκείου. Ήταν πολύ μορφωμένος και ανάδειξε πολλούς άριστους μαθητές, τόσο στην Αθήνα όσο και στην Αίγυπτο, όπου δίδαξε και τον Πτολεμαίο τον Φιλάδελφο με αμοιβή 80 ταλάντων. Έγραψε πολλά συγγράμματα, ανάμεσα στα οποία είναι και τα Περί θεών, Περί δικαιοσύνης, Περί βασιλείας, Περί πνεύματος, Περί δυνάμεων, στα οποία ασχολείται με μεταφυσικά και φυσικά προβλήματα. Ο Σ. ερμήνευσε τα φαινόμενα της φύσης ως προϊόντα της παραγωγικής δύναμής της και ως αποτέλεσμα φυσικών ή μηχανικών νόμων, πιστεύοντας ότι κάθε μόριο ύλης περιέχει κάποια δημιουργική δύναμη, χωρίς όμως αίσθηση ή γνώση. Η αίσθηση και η γνώση, όπως υποστήριξε, ήταν μορφές, αλλοιώσεις δηλαδή και μετατροπές της ύλης της φύσης. Ο Σ. αρνιόταν την ύπαρξη θεών, καθώς και τη σύσταση της ψυχής από θνητή και αθάνατη μοίρα, υποστηρίζοντας ότι αυτά που γίνονται στον κόσμο, γίνονται από ανάγκη, χωρίς καμιά υπερκόσμια αρχή και αιτία. Για τη διδασκαλία του αυτή θεωρήθηκε από πολλούς πρόδρομος του φιλόσοφου Σπινόζα και της θεωρίας περί μονάδων του Λάιμπνιτς.

2. Βασιλιάς της Σιδώνας της Φοινίκης τον 4o αι. π.Χ. Υπήρξε γνωστός για την πολυτέλεια και τη μεγαλοπρέπεια της ζωής του. Φίλος της Αθήνας είχε χαρίσει στην πόλη 10 τάλαντα. Τον σκότωσε η γυναίκα του γιατί ήταν θηλυπρεπής.

3. Περσόφιλος βασιλιάς της Τύρου. Τον εκθρόνισε ο Μέγας Αλέξανδρος.

4. Αθηναίος διαιτητής (= δικαστής) από τον δήμο Φαλήρου. Παρά το γεγονός ότι ήταν άψογος δικαστής, ο αντίπαλος του Μείδιος κατόρθωσε να τον συκοφαντήσει τόσο, ώστε να καταδικαστεί σε ατιμία, στέρηση δηλαδή των πολιτικών δικαιωμάτων του.

5. Γιος του βασιλιά της Αράδου Γηρόστρατου. Όταν ο Μ. Αλέξανδρος έφτασε στη χώρα του το 333 π.Χ., του παρέδωσε, χωρίς μάχη, το κράτος του.

6. Ιστοριογράφος που έζησε τοω 2o αι. π.Χ. Τα έργα του δεν διασώθηκαν.

7. Επιγραμματοποιός που έζησε το 2 αι. μ.Χ. Συνέταξε συλλογή επιγραμμάτων με τον τίτλο Μούσα παιδική, που έχει ενσωματωθεί στην Παλατινή Ανθολογία.

II

Όνομα αγίων της Αν. Ορθόδοξης Εκκλησίας.

1. Καταγόταν από τη Βιθυνία. Μαρτύρησε το 315 επί Λικίνιου (307-324), μαζί με πολλούς άλλους χριστιανούς. Η μνήμη του τιμάται στις 13 Σεπτεμβρίου.

2. Καταγόταν από τη Νικομήδεια. Μαρτύρησε στη φωτιά, μαζί με τους συμπατριώτες του Ευτυχιανό, Κυπριανό και Φίλιππο. Η μνήμη του τιμάται στις 17 Αυγούστου.